Inleiding
Via het Erasmus+ programma nam ik deel aan het ‘STEM TO STEAM Teacher Training Program’ van Experience Workshop in Jyväskylä, Finland. Dit deed ik samen met collega’s van de nabijgelegen 2College scholen, twee scholen uit België, een school uit Kroatië en een uit Hongarije. Onze groep bestond uit elf personen. Het programma duurde een week en werd geleid door Kristof Fenyvesi, een expert in STEAM-onderwijs met een uitgebreid wereldwijd netwerk. In deze blogpost beschrijf ik het verloop van de training.
De structuur van de organisatie is als onderstaand weergegeven:
Overkoepelend
Erasmus+
Organisatorisch 2College
Gertjan Goossens, Coordinator Erasmus plus
Organisatorisch Finland
Nora Somlyody, CEO Experience Workshop Oy
Uitvoerend trainer Finland
Dr. Kristof Fenyvesi
Senior Researcher of STEAM Learning & Contemporary Culture Studies
Finnish Institute for Educational Research
Onderstaand een aantal relevante websites gerelateerd aan de organisate en STEAM onderwijs.
Leerdoelen STEAM Education
De onderstaande leerdoelen zijn gesteld door STEAM Education:
STEAM-onderwijs is een holistische, interdisciplinaire benadering van leren die wetenschap, technologie, techniek, kunst en wiskunde combineert. Het doel is om studenten te begeleiden in onderzoek, dialoog en kritisch denken door middel van deze verschillende disciplines. Hier zijn enkele specifieke doelstellingen van STEAM-onderwijs:
- Verbinding maken met leergemeenschappen: STEAM wil leergemeenschappen die momenteel multi- en transdisciplinaire leermodules en STEM-naar-STEAM-programma’s ontwikkelen, met elkaar in contact brengen. Dit omvat ook speciale behoeften en experimentele pedagogische praktijken.
- Ontwikkelen en evalueren van STEAM-programma’s: Het doel is om state-of-the-art STEAM-programma’s en pedagogieën te ontwikkelen, te documenteren en te evalueren. Dit helpt bij het bevorderen van creatief denken en probleemoplossend vermogen bij studenten.
- Stimuleren van samenwerking en co-teaching: STEAM moedigt samenwerkend leren aan in het secundair onderwijs. Dit gebeurt door gezamenlijke inspanningen van verschillende belanghebbenden, zoals docenten, studenten en professionals uit het veld.
- Voortdurende professionele ontwikkeling: STEAM streeft naar innovatieve en duurzame opleiding en voortdurende professionele ontwikkeling op het gebied van multi- en transdisciplinair leren.
Deelnemers
De volgende collega’s van 2College namen deel aan de training.
2College Ruivenmavo
Bram Paulussen
Puck Simons
Lianne van Rosmalen
Ruud Stroop
2College Jozefmavo
Thomas van de Aa
2College Waldormstroom
Thomas Fisher
2College Cobbenhagenlyceum
Anine Goossens
Gijs Huijskes
Tamara Coenradi
2College Durendael
Jochem Jonkers
Steven Bruyninckx
De groep op de laaste dag samen met onze trainer en internationaal gezelschap van collega’s.

Programma

Voor de verslaglegging hebben we als groep gebruik gemaakt van een Padlet.
Introductie
De training startte met de gebruikelijke voorstelronde. De deelnemers moesten echter ook aangeven wat ze uit de training wilden halen en waarom ze deze bijwoonden. Dit bevorderde niet alleen de teamvorming, maar zorgde ook voor een nieuwe kijk op de training.
Onderstaand een overzicht van de redenen die door de coach zijn gedestileerd:
-(Tamara) Enhancing STEM with greater connections to the arts.
-(Gijs) Pedagogical awareness of integrating sciences and subjects in education.
-(Thomas) Connecting arts and science in educational projects through research-based methods.
-(Steven) Merging technology and STEAM in schools to foster a growth mindset.
-(Bram) Fostering engagement and motivation through STEAM.
-(Jochem) Creating real-life connections, entrepreneurial thinking, and business linkages.
-(Jan) Applying theory in practice, hands-on STEAM learning, and integrating art.
-(Ruud) Exploring combinations of STEM and the arts, particularly with musical elements.
-(Siebe) Bridging engineering and art, providing support from the engineering perspective.
-(Puk) Linking STEAM with product development, social services, and related fields.
-(Lianne) Merging Design Thinking with STEAM, showcasing how art transcends brainstorming.
-(Thomas) Fusing art and physics, crafting experiences from the abstract.
-(Anine) Expanding the reach of arts combined with science to a wider audience.
-() Embracing Project-based Learning.
-(Yvonna) Interdisciplinary collaboration, especially between the arts and sciences.
-Coach – imparting unexpected insights related to education and life.
De volgende opdracht was om in één woord samen te vatten wat je bijdraagt aan de training. Hieronder volgen de woorden die zijn voorgesteld.
-Concepual thinking
-Courage
-Enhusiasm
-Creative thinking
-Cement
-Practicallity
-Improvisation
-Staightforwardness
-Playfullness (Steven)
-Connecting
-Open mind
-Scientific Thinking
-Long Experience
-Curiosety (Coach)
Onderwijssysteem en cultuur in Finland
Na de inleiding werd een gedetailleerde presentatie gegeven over de Finse cultuur, het onderwijssysteem en de toekomstige ontwikkelingen in het Finse onderwijs. Daarnaast werden de eerste stappen naar STEAM-onderwijs besproken, ondersteund door voorbeelden in de presentatie.
Na de presentatie volgde de eerste opdracht. De trainer wierp een aantal ballen naar de groep en vroeg om de bijzonderheden van de bal te benoemen. Daarna kreeg de groep bouwmaterialen bestaande uit buisjes en verbindingsstukken. Het doel was om in teams met dit materiaal een bal te construeren. De kunst was het inzien van de samenwerking tussen de vijfhoek en zeshoek, omdat het patroon van deze vormen ervoor zorgt dat de bal rond wordt. Het was een uitdagende taak en al snel na de start ontstonden er “kunstzinnige” vormen en werd er spelenderwijs met het materiaal omgegaan. Dit was een uitstekend voorbeeld van hoe het gebruik van wiskundige vormen tot spel en kunst kan inspireren.
De concepten van STEAM kunnen ook worden omgezet in opdrachten voor studenten. Hier zijn enkele voorbeelden waarbij een bal van papier wordt gemaakt met behulp van vijf- en zeshoeken. Ook is er een project dat de principes van de stelling van Pythagoras behandelt.
Om te illustreren wat je met wiskundige vormen kunt bereiken, is er een video over de grootste ijskoepel ter wereld, gemaakt door studenten uit Eindhoven. Bovendien is het Louvre in Parijs een perfect voorbeeld.

Een lesprogramma maken voor STEAM
De taak voor de tweede dag was het vormen van teams en het opstellen van een STEAM-lesprogramma, waarvoor een format ter beschikking werd gesteld. Het idee om “Show the Sound” te creëren, geluid zichtbaar te maken, ontstond binnen de groep, geïnspireerd door floppydiskstations uit de jaren ’90 die als muziekinstrument werden gebruikt. Dit leidde tot nieuwe ideeën en voorbeelden binnen de groep. De groepen hebben aan elkaar de resulaten gepresenteerd. Onderstaand een overzicht van de inspiratiebronnen en het format dat door ons team is gebruikt.
De groepen hebben hun STEAM lesprogramma’s aan elkaar gepresenteerd. Het was mooi om te zien dat er plannen werden gemaakt binnen de groepen om de lesprogramma’s echt uit te voeren. Er zijn zelfs al twee collega’s van andere scholen op bezoek geweest.
Het concept ‘Show the Sound’ is nu echt omgezet in een schoolopdracht. De leerlingen hebben een oud koffiezetapparaat ontmanteld en zullen met de onderdelen een nieuwe creatie maken. Het idee is dat ze met sensoren en een microbit geluid gaan detecteren, dat vervolgens door de microbit wordt omgezet in commando’s voor de onderdelen van het koffiezetapparaat. Het uiteindelijke doel is dat water beweegt op de muziek. Zowel de leerlingen als ik zijn zeer benieuwd naar het eindresultaat!
Onderwijs en de architectuur van Alvar Aalto
De architectuur van Alvar Aalto kenmerkt zich door functioneel design, waarbij de stijl doorloopt tot in de details, zoals de afwerking van een trapleuning. Er wordt optimaal gebruikgemaakt van licht, wat resulteert in prachtige, rustgevende ruimtes.
AI Workshop met Faisal Challa
Hoe werk je het beste met AI? Welke platforms zijn er beschikbaar en wat zijn de verschillen? Op deze vragen en meer kregen we antwoord tijdens een Workshop AI. Daarnaast hebben we geleerd om een lesprogramma te schrijven met behulp van AI. Veelbelovend!
Robotics workshop met leerlingen
In samenwerking met de trainer bezochten we een school waar leerlingen actief bezig waren met robotica. Het was opmerkelijk hoe serieus de leerlingen de opdracht benaderden en tot concrete resultaten kwamen. Bovendien was de ruimtelijke en rustige sfeer in de school opvallend, evenals het feit dat de docenten op sloffen rondliepen.
Bezoek aan een kunst museum
Een voortdurende vraag in onze groep is: wat is kunst? In het bezochte kunstmuseum vonden we geen antwoord. Echter, we zagen wel prachtige voorbeelden van hoe het werken met het lichtspectrum en het gebruik van spiegels tot kunstzinnige uitingen kan leiden.
Uitwisseling van kennis via een internationale academic roundtable
De training werd afgesloten met en academic roundtable. Hier heeft onze groep het Nederlands onderwijssijsteem gepresenteerd en heb ik een presentatie gegeven over praktijkgerichte programma’s. Er is een presantatie geven over het ontwerp van een school in Zuid Afrika. Ook waren er twee insprertende presentaties over teacher efficacy en het ontwerpen van een leeromgeving.
Bijdrage aan uitwisseling van kennis via een internationale academic roundtable
Kristof heeft me gevraagd een presentatie te geven over praktijkgerichte programma’s (PGP) voor het VMBO. Dit omdat STEAM-onderwijs en PGP-projecten veel gemeen hebben. Hieronder staat de blog ‘Visie op Onderwijs’ die ik hiervoor heb gebruikt. Na mijn presentatie heb ik gegevens uitgewisseld met een Zuid-Afrikaanse delegatie vanwege hun interesse in het werken met een PGP.

Protected: Visie op onderwijs
Password Protected
To view this protected post, enter the password below:
Afsluiting
Als afsluiting heb ik een enquête ingevuld over de training. Een onderdeel van de enquête was het aangeven welke activiteiten ik interessant vond en wat ik heb geleerd.
Activiteiten:
– Inleiding tot STEAM-onderwijs;
– Methoden om kunst in de wetenschap te integreren besproken;
– Introductie van nieuw lesmateriaal;
– Samenwerken in een team aan een STEAM-onderwijsproject voor studenten;
– Schoolbezoeken;
– Museumbezoek;
– Cursus over AI-concepten;
– Netwerken met andere docenten.
Persoonlijke leeropbrengsten:
– Manieren geleerd om fysiek materiaal te gebruiken om wiskunde met kunst te verbinden;
– Inzicht gekregen in het Finse onderwijssysteem;
– Nieuwe AI-vaardigheden opgedaan;
– Leren werken binnen nieuwe kaders voor het ontwikkelen van onderwijsprogramma’s.
Wanneer ik kijk naar de doelstellingen van STEAM, zoals gesteld door STEAMconnect, dan is de leeropbrengst goed te noemen. dit heb ik dan ook als dusdanig in de Servey aangegeven.
De deelname is bekrachtigd met een certificaat.
